Historie en anno nu

Tegen het einde van de 19e eeuw woonden er in de regio zo’n 12.000 mensen. In 1960 waren dat er 225.000 en was de streek een van de meest welvarende van het land. Met dank aan de kolen uit het gebied waarmee heel Nederland van energie werd voorzien. Vanaf 1965 werden, op last van de regering, alle kolenmijnen gesloten en schakelden men voor de nationale energievoorziening over op aardgas en olie. Niet alleen de economie kwam hierdoor zo goed als tot stilstand, ook sociale en culturele structuren die door de kerk en de eigenaren van de mijnen werden bepaald, vielen weg. Als gevolg vertrokken veel inwoners uit de regio om elders soelaas te zoeken. Dit luidde een lange periode in van krimp van de bevolking met grote effecten voor de leefbaarheid in de regio. Van zo welvarend naar een regio met een hoog werkloosheidscijfer en geen vooruitzichten. Een enorme tegenslag voor de regio die zichzelf opnieuw moest uitvinden.

Parkstad vandaag

En dat de regio zichzelf hervonden heeft kan gezegd worden. Overheden, ondernemers, inwoners en partijen uit het maatschappelijk middenveld hebben samen plannen gemaakt en tot uitvoering gebracht die ontegenzeggelijk van grote invloed zijn geweest op hoe de regio er nu voor staat. Anno nu is de bevolkingskrimp enorm afgevlakt, waait er een nieuwe economische wind en heeft de regio zich getransformeerd tot een groene stadsregio met een sterk cultureel klimaat en veel culturele en sportieve evenementen. In 2016 werd de regio door de World Travel & Tourism Council uitgeroepen tot de beste toeristische bestemming ter wereld. Ook door de in 2019 geopende en nieuw aangelegde Buitenring Parkstad waarmee eerder moeilijk bereikbare (locaties voor) bedrijventerreinen zijn ontsloten, is er grote vraag naar nieuwe vestigingen of uitbreidingen op deze locaties met bijbehorende groei van werkgelegenheid. De aantrekkingskracht wordt verder vergroot door de aanwezigheid van het grootste concentratie logistieke medisch technologische bedrijven van Europa (Medtronic, Abbot Vascular, Doc Morris en Boston Scientific) en het ontstaan van een kenniscluster in hartje Heerlen met de Brightlands Smart Services Campus, de technische universiteit RWTH Aachen met concrete plannen om hierop aan te sluiten van HS Zuyd, de Open Universiteit en Universiteit Maastricht. Tegelijkertijd zijn en worden wijken, buurten en kernen opgeknapt waaronder ook, met oog voor de historische kenmerken ervan, voormalige mijnkoloniën. In Heerlen is een make-over van het centrum gaande die zijn weerga niet kent. Met de spotlights op het Romeins erfgoed en met nieuwe kunst en cultuur en een bruisend winkelgebied als centrum voor heel Parkstad. Voor een groot deel zijn deze tot stand gekomen via het regio brede IBA-Parkstad programma dat een enorme impuls in de regio heeft gebracht op het terrein van innovatieve en kwalitatieve gebiedsontwikkeling en architectuur. Evengoed staat de brede welvaart van veel inwoners nog steeds onder druk. Om het tij hierin te keren worden, onder meer door het programma Regio Deal waarin Rijk en regio samenwerken, nieuwe wegen ingeslagen zodat de kinderen in de regio, van wieg tot en met toetreding tot de arbeidsmarkt, die kansen krijgen die zij nodig hebben om hun talenten te ontdekken, te ontwikkelen en in te zetten. Zodat zij zelf vorm en inhoud kunnen geven aan hun volwassen leven, zelfbewust, gezond en vol levenslust.